Koronavirüs (COVID-19) salgınıyla mücadelede en önemli kozlarımızdan olan aşılama emekleri hız kesmeden devam ediyor. Pfizer-BioNTech tarafınca geliştirilen ve FDA’dan tam onaylı Comirnaty aşısı başta olmak suretiyle Moderna, Sputnik-V, Sinovac benzer halde değişik teknolojilerle geliştirilen aşılar tüm dünyada uygulanmaya devam ediyor.
Sağlık Bakanlığı ve Erciyes Üniversitesi tarafınca geliştirilen inaktif Koronavirüs aşısı Turkovac, acil kullanım onayı almasının peşinden vatandaşların erişimine açıldı. Birinci ve ikinci doz aşısını olan tamamımız isteğe bağlı olarak hatırlatma dozunu Turkovac ile yaptırabiliyor. Turkovac’tan değişik bir teknolojiyle geliştirilen yeni yerli aşıdan iyi haber geldi.
Yeni yerli aşı, adenovirüs yöntemiyle geliştiriliyor
Özgürlük’in haberine bakılırsa, Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü’nün öncülük etmiş olduğu aşı adenovirüs yöntemiyle geliştiriliyor. Sağlık Bakanlığı’nın paylaşmış olduğu bilgiye bakılırsa, viral vektör (adenovirüs) aşılarıyla; grip benzeri hastalık icra eden bir virüsün genetik müdahale sonrası Koronavirüs proteini ile desteklenerek insanda bağışıklık oluşturması amaçlanıyor.
![aşı](https://i2.wp.com/shiftdelete.net/wp-content/uploads/2021/09/asi-olmayanlar-icin-turkiye-de-yeni-donem.jpg?resize=1170%2C658&is-pending-load=1#038;ssl=1)
Ağız ve burundan da uygulanabileceği belirtilen yerli aşının çalışmalarına 17 Mart 2020’de başlandı. Laboratuvar ortamında üretimi yapıldıktan sonrasında hayvan deneyleri başarıyla tamamlanan aşının klinik çalışmasına başlanması suretiyle Sağlık Bakanlığı onayına başvuruldu. Yalnız insan deneyleri için yapınak ortamında üretim yapılması gerektiğinden müracaat reddedildi.
Bunun üzerine İstanbul’daki bir ilaç fabrikasıyla anlaşıldı. Aşının fabrikada üretilmesinin peşinden tekrardan klinik emek verme için Sağlık Bakanlığı onayına başvuruldu ve bu kez bakanlıktan izin çıktı.
Aşının Faz-1 emek vermesi başladı
Ankara Şehir Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi’nde süregelen çalışmayla ilgili konuşan Enstitü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut, aşının Faz-1 sürecine geçilmiş olduğu bilgisini aktardı. Akbulut şu anda en yaygın ve dünyada kullanılan aşıların mRNA, inaktif ve benzer adenoviral vektör tabanlı aşılar bulunduğunu belirtti.
![yerli aşı adenovirüs](https://i1.wp.com/shiftdelete.net/wp-content/uploads/2022/01/yeni-yerli-asida-onemli-gelisme-tek-dozu-2-yil-etkili-1.jpg?resize=1170%2C658&is-pending-load=1#038;ssl=1)
Geliştirdikleri aşının tasarımı itibariyle yenilikçi ve ileri teknoloji ürünü adenoviral vektör aşısı bulunduğunu söyleyen Hakan Akbulut, “Bu şekilde bir aşının devletimizde yapılabilmesi ve bu aşamaya getirilmesi tamamımız için önemli bir olay.” ifadesini kullandı. Turkovac ile birlikte toplamda 4 tane yerli aşı geliştirilmiş bulunduğunu aktaran Akbulut, yeni aşının tüm varyantlara karşı etkili olmasını beklediklerini dile getirdi.
Bir dozun 2 yıl etkili olması planlanıyor
Prof. Dr. Hakan Akbulut, Faz-1 çalışmasına başlanan aşının uzun soluklu bağışıklık oluşturmasını beklediklerini söylemiş oldu. “3-4 ayda bir tekrardan doz yaptırmak yerine aşılandıktan sonrasında averaj 2 yıl kadar etkili olmasını tasarladık” diyen Akbulut, açıklamasının devamında “Fakat naturel şu an tüm bu biçim şeyleri tasarım olarak söyleyebiliyoruz. Gerçek emek harcamayı klinik emek harcamayı yaptıktan sonrasında hep beraber göreceğiz.” dedi.
Hakan Akbulut, geliştirilen adenoviral vektör tabanlı aşı ile ağız ve burun boşluğunda bulunan yapılarda bir bağışıklık oluşturulacağı bilgisini paylaştı. Faz-2’den itibaren ağızdan ve burundan uygulanmaya başlanacağını belirten Akbulut, gönüllü olmak için Koronavirüs geçirmemiş ve aşılanmamış olma şartı arandığını aktardı.