Kayıt dışı çalıştırıldığında işçilerin haklarının yok olduğu şeklinde meydana getirilen hukuksuzluğun işveren açısından da birçok sakıncası var.
Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) yetkilileri, iş dünyasının temsilcilerine kayıt dışı istihdam mevzusunda uyarıda bulunmuş oldu.
Meydana getirilen uyarılara gore, kayıt dışı personel çalıştıranların aldıkları risk, kayıtlı çalışmak için ödenen primlerden kat kat fazla.
İşçi tarafınca da yaşanmış olan hak ihlalleri saymakla bitmiyor.
İHA’nın haberine gore, işte SGK’nın uyarılarından madde madde kayıt dışının zararları:
-Kayıt dışı kaza geçirdiğinde yapılacak ödemeler artıyor
Kayıt dışı çalışan birisi iş kazası geçirdiğinde, denetimde yada mahkeme sonucu ile tespit edildiğinde işveren tarafınca ödenmesi ihtiyaç duyulan tutarlar, kayıtlı olarak çalışılması halinde ödenen onlarca yıl prim tutarından daha çok.
-İşveren teşvik alamıyor
Kayıtlı çalışanlar için işverene verilen destek ve teşviklerden kayıt dışı çalıştıranlar yararlanamıyor.
-İhbar ve şikayetlere karşı risk alınıyor
Kayıt dışı çalıştıran işverenlerin bir iş kazası, suç duyurusu ve şikayetlere karşı risk alıyor ve “ne süre yakalanırım” korkusu ile faaliyetini sürdürüyor. Bu durumda motivasyon eksikliği yaşanıyor.
-Kayıtlı olmak anayasal hak
Kişilerin kayıtlı olarak çalıştırılmaları anayasal bir hak.
-Toplumsal güvenlik hakkının ihlali
Kanun gereği hem çalışanlar hem de işverenler açısından kayıtlı emek harcama bir zorunluluk. İşverenlerin çalışanlarını kayıtsız olarak çalıştırma hakları olmadığı şeklinde çalışan kişilerin de kayıtsız çalışmak şeklinde bir hakları yok. Bu şekilde bir durum toplumsal güvenlik hakkı ihlali anlamına geliyor.
-Haksız rekabete ve piyasa dengesinin bozulmasına sebep
Kayıt dışılık, işverenlerin ciddi anlamda yönetimsel ve adli yaptırımlarla karşılaşmasına, haksız rekabete ve piyasa dengesinin bozulmasına sebep olur.
-İşçinin toplumsal hakları yok oluyor
Kayıt dışı, işçinin emekli hakkı elde edememesine, çalışamaz yaşa vardığında başkalarının yardımına muhtaç olmasına, emek harcama gücü belli bir oranda (yüzde 60) kaybettiğinde malullük aylığından yararlanamamasına, hayatlarını kaybetmeleri durumunda geride kalan eş ve evlatların (hak sahiplerinin) ölüm aylığı alamamasına, işi olmayan kalması durumunda işsizlik sigortasından faydalanılamamasına, suç duyurusu ve kıdem tazminatından yoksun kalmalarına niçin olur.
-Çalışan/emekli dengesi bozuluyor
Kayıt dışılık devlet açısından, vergi ve prim yitirilmesine ve toplumsal güvenlik sisteminde aktüeryal dengenin şu demek oluyor ki çalışan/emekli dengesinin bozulmasına niçin olur.
-Toplumsal yardımlar artıyor
Kayıt dışılık, primsiz ödemelerin (toplumsal yardımların) artmasına niçin olur.
-Gelir dağılımı bozuluyor
Kayıt dışılığın, gelir dağılımının bozulmasına ve kaynak dağılımında etkinliğin bozulması şeklinde neticeleri olur.
