DHA
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi Kasım ayı üçüncü toplantısı, Meclis 2. Başkanvekili Ömer Faruk Kalaycı başkanlığında Saraçhane’deki belediye binasında yapılmış oldu.
Meclis toplantısında bakımsızlık sebebiyle sık sık arızalanarak yolda kalan ve yangın çıkan İETT otobüsleri de ele alındı.
29 milyar liralık bütçe kabul edildi
İETT Genel Kurulu’nda İETT’nin 2024 yılı mali bütçesi görüşüldü.
29 Milyar 400 Milyon lira olarak belirlenen bütçe, mecliste oy birliğiyle kabul edildi.
“Metrobüs filomuzu, yüksek kapasiteli araçlarımızla yeniliyoruz”
Oylama öncesi meclis üyelerine sunum icra eden İETT Genel Müdürü İrfan Demet, metrobüs filosunun yenileneceğini belirterek şunları söylemiş oldu:
İstanbul’un en mühim toplu ulaşım hatlarından olan ve günde ortalama 1 milyon seyahat meydana gelen metrobüs hattındaki araçlarımızı yenilemek amacıyla çalışmalarımızı hızlandırdık. Bu kapsamda 252 tane yeni, yüksek kapasiteli, kuvvetli ve konforlu metrobüsleri İstanbul’a kazandırdık. 120 adedi tek körüklü, 200 yolcu kapasiteli, 132 adedi ise çift körüklü, 280 yolcu kapasiteli metrobüslerimiz İstanbulluların hizmetine sunulmuştur. Hayırlı, uğurlu olsun.
Otobüs Filomuzu yenilemek amacıyla 150 tane, 12 metre uzunluğunda 100 yolcu kapasiteli gene yerli üretim olan, yeni, kuvvetli ve konforlu otobüs alımı için de sözleşmemizi imzaladık. 2024 yılı Ocak ayından itibaren araçlar partiler halinde teslim alınarak İstanbullulara hizmet vermeye başlayacaktır. Metrobüs filomuzu, yüksek kapasiteli araçlarımız ile yeniliyoruz.
Bu sayede 10 bin km başına arıza sayılarımızda iyileşme sağladık. 2018 senesinde 10 bin km’deki arıza sayımız 5.37 iken, 2023 senesinde ise 3.07 seviyesine inmiş durumdadır. İETT Filomuzda her 10 bin km’deki sefere tesir eden arıza sayılarına baktığımızda ise; 2018 senesinde 3.43 iken, 2023 senesinde ise 2.96 olarak gerçekleşmiştir.
Gelir ve gider bütçelerine değindi
İETT’nin gelir ve gider bütçeleri hakkında bilgiler veren İrfan Demet, sözlerini şöyleki sürdürdü:
2018 senesinde yüzde 58 olan seyahat başı gelirin, gideri karşılama oranı, yıllara sâri olarak artan maliyetlerle beraber, 2023 senesinde yüzde 35 seviyelerine kadar düşmüştür. Tüm yolculuklardaki, gelir ve gider arasındaki bugünkü fiyatlarla oluşan farkın, yılsonunda 17 milyar lira seviyelerine ulaşacağı öngörülmektedir. Gelir ve gider arasındaki bu mali yük, İstanbul Büyükşehir Belediyemiz tarafınca karşılanarak sübvanse edilmektedir.
2018 senesinde 5 buçuk lira olan motorin litre fiyatı, 2023 senesinde 37 buçuk liraya terfi etmiştir. Bir tek 2023 yılı Mayıs ayından sonrasında 6 aylık akaryakıt fiyat artışı ortalama yüzde 100 seviyelerine gelmiştir. Akaryakıt giderlerimizin yüzde 36’sı KDV ve ÖTV’den oluşmaktadır. Bu vergi yükünün hususi taşımacılık araçları ile beraber senelik maliyeti ortalama 3 buçuk milyar liradır. Bir tek bu vergi yükü ile 1 yılda 500 tane yeni otobüs alınabilmekte, 5 yılda ise İETT Otobüs Filosu tamamen yenilenebilmektedir.
MHP’li Yılmaz: 4 senenin filo yenileme oranı yüzde 3 ile yüzde 4 içinde
MHP Grup Başkan Vekili Volkan Yılmaz ise filo yenileme oranlarına değindi:
Bütçe denkliği açısından, bütçe gelirleriyle bütçe giderlerini karşılayabilmek için İstanbul Büyükşehir Belediyesinin İETT’si toplam 9 Milyar lira borçlanma yoluna gidecek şu demek oluyor ki eski parayla 9 Milyar bütçe açığı verecek. İETT’nin malik olduğu vasıta sayısı 3462 olduğu dikkate alındığında vasıta yenilemelerinin oldukca yetersiz kalmış olduğu, bütçede vasıta yenilemesinde oldukca azca kaynak ayrılmış olduğu gün şeklinde ortada. Bu kapsamda 2023 yılı yeni vasıta satın alma planlamasıyla beraber geriye dönük 2020, 2021, 2022 yılları toplam vasıta satın alma sayıları göz önüne alındığında averaj 2023 yılını da dahil edersek, 4 senenin filo yenileme oranı yüzde 3 ile yüzde 4 içinde. Bu değerler üstünden bir oran orantı hesabı yapıldığında sadece İETT’nin 30 senelik bir sürenin sonunda filosunu yenileyebileceği ön görülmekte olup senelik yenilemenin yüzde 3 ile 4 civarında olduğu bir tabloda yeni satın alınan bir aracın yeniden yeni vasıta ile değiştirmesi için geçecek 30 yıl içinde kullanılmaz hale geleceği görülmekte olup, bu durumun 2023 yılından sonrasında geçecek 3-5 senelik sürenin sonunda kurum vasıta filosunun tamamı ile yaşlı ve hizmeti ifa edemeyecek durumda eskimiş olacağı da anlaşılmaktadır.
Netice olarak 2023 ve 2024 yılları tahmini bütçe rakamlarına bakılarak İETT’nin her geçen gün mali durumunun bozulmuş olduğu, mali durumunun yönetim edilmesinin mümkün olmadığı ve olamayacağı, bağış, yardımlar ve borçlanma olmadan finansal bağımsızlığını sürdüremeyeceği, etkin ve verimli bir bütçeye ihtiyacı olduğu apaçık ortadadır.
AK Partili Gökkuş: Otobüs bakım harcamalarının toplam harcamalara oranı 2021’de yüzde 21’e çıktı
AK Parti Grup Sözcüsü Faruk Gökkuş, “Halk Otobüslerinin milyarlarca Türk lirasını kabul eden hak edişleri maalesef ödenmemektedir. Ağustos ayı kısmen, Eylül ve Ekim aylarının hak edişleri ödenmemiştir. OTİS’in başlangıcından bu yana ortalama 3 yıl geçmesine karşın giderlerini anlık karşılamak zorunda olan işletmecilerin bu mühim problemininin çözümlenmemiş olması kabul edilebilir değildir. Arkadaşlarımız şunu söyleyebilirler, ‘Sizin döneminizde ödenmiyordu’ denebilir. Doğru bizim dönemimiz de de geç ödendiği oluyordu. Orada şöyleki bir fark var. O süre halk otobüsleri bilet gelirlerinin yüzde 25’ini BELBİM’den 10-15 gün içinde alıyordu. Şimdi hiçbir parayı, hak edişlerini alamıyorlar. İBB Meclisinin belirlediği komisyon raporuna bakılırsa 2019 senesinde, otobüs bakım harcamalarının toplam harcamalara oranı yüzde 8 iken 2021 senesinde bu oran yüzde 21’e çıktı. Şirket üstünde baktığımızda 2019 yılından sonrasında karşılık üstünden bakıldığında, İETT otobüs bakım ihalelerinin yarısı, CHP milletvekilinin danışmanlığını yapmış olduğu firmaya verilmiştir. Gene otobüs alımlarının yarısı, CHP milletvekilinin danışmanlığını yapmış olduğu firmaya verilmiştir” diye konuştu.
8 belediyenin 2024 yılı bütçesi de kabule dildi
Öte taraftan Mecliste, 8 belediyenin 2024 yılı mali bütçesi de ele alındı.
Her ilçe için ayrı ayrı sunulan teklifler mecliste, oy birliğiyle kabul edildi. İlçe belediyelerinden en yüksek bütçe 3 Milyar 991 Milyon ile Beşiktaş Belediyesinin olurken, en düşük bütçe ise 1 Milyar 162 Milyon 860 bin ile Çatalca Belediyesinin oldu.
Bayrampaşa Belediyesi 1 Milyar 800 milyon, Beşiktaş Belediyesi 3 Milyar 991 milyon, Beykoz Belediyesi 3 Milyar 980 Milyon, Beylikdüzü Belediyesi 3 milyar 335 milyon, Beyoğlu Belediyesi 2 milyar 600 milyon, Büyükçekmece Belediyesi 2 milyar 910 milyon 192 bin, Çatalca Belediyesi 1 Milyar 162 milyon 860 bin, Çekmeköy Belediyesi 2 Milyar 850 Milyon.
Haber Deposu: Demirören Haber Ajansı (DHA)
