Fuat Oktay, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’ni deklare etti – Haber Gönder

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’ni deklare etti.

Merkezi yönetim bütçesi kapsamında; 225 kamu idaresinin bütçesinin bulunduğunu belirten Oktay, “2023 yılı Merkezi Yönetim Bütçesinde bütçe giderlerinin 4 trilyon 470 milyar lira, bütçe gelirlerinin 3 trilyon 810 milyar lira olacağı öngörülmektedir.” dedi.

Yeni sistemde 5’inci bütçe

Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ne geçildiğinden bu yana hazırlanan 5’inci bütçenin hayırlı olmasını temenni eden Oktay, “2023 yılı bütçesi hazırlıkları, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın vizyon direktifleriyle; Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Gömü ve Maliye Bakanlığı eş güdümü; tüm bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarımızın katkılarıyla tamamlanmıştır.

2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi, bugün itibarıyla Sayın Cumhurbaşkanımız tarafınca Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmaya hazırdır. 2023 yılı bütçesi; AK Parti hükümetlerinin 21’inci, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçişin peşinden hazırlanan 5’inci bütçenin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.” dedi.

“Vatandaşımızı küresel belirsizliklerden ve risklerden koruyacak”

2023 yılı bütçesinin, Türkiye yüzyılının bir kilometre taşı olacağını dile getiren Oktay, “Geçmiş yıllarda olduğu şeklinde yurttaşlarımızın gereksinimlerine odaklanan bununla beraber bir atılım bütçesi olan 2023 yılı bütçesi, Türkiye yüzyılının bir kilometre taşı olacaktır. 100’üncü senenin bütçesi; yatırım, üretim, istihdam, ihracat ve gelişme odaklı bir yapıdadır. 2023 bütçe kanun teklifimizi vatandaşımızı küresel belirsizliklerden ve risklerden koruyacak, her kesimden insanımızı kollayacak şekilde adil ve toplumsal bir anlayışla hazırladık.

Fuat Oktay, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’ni deklare etti VİDEO

“Durmadan ilerleyen Türkiye’nin bütçesi”

Bununla birlikte bütçenin program dağılımına baktığımızda; inovasyonun, değişen teknolojinin ve durmadan ilerleyen Türkiye’nin bütçesi bulunduğunu görüyoruz. Toplumsal bir yapıya haiz olan bütçe teklifimiz; toplumun tüm kesimlerine hitap eden, sahiplenen programlar, destek sunar ve ödenekler barındırmaktadır. Emeğin, refahın, istikrarın ve oyun kurucu Türkiye’nin bütçesi olan bu teklifin Türkiye yüzyılının sıçrama zemini olacağı inancıyla; insanımızın işini, aşını ve geleceğini güvence altına almaya devam edeceğiz.” diye konuştu.

(2023’te GSYH gelişme beklentisi yüzde 5.0, ihracat hedefi 265 milyar dolar, ithalat hedefi 345 milyar dolar. 2023 senesinde işsizlik oranı beklentisi yüzde 10,4.)

“Türkiye güçlenerek yoluna devam ediyor”

“Hâlihazırda gelişme oranlarımızdan ihracat ve istihdam rekorlarına kadar pek oldukca gösterge, Türkiye’nin yoluna güçlenerek devam ettiğini ortaya koymaktadır.” diyen Oktay, şu şekilde devam etti:

“2022 yılının ilk yarısı itibariyle canlı iç ve dış öğrenci bağlı olarak, endüstri sektörü öncülüğünde kuvvetli gelişme sürecimiz devam etmektedir. Küresel tutumsal faaliyetteki yavaşlamaya karşın yıl genelinde ekonomik büyümemizin yüzde 5 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir. Ekonomimizin 2023 senesinde da üretim ve talep yönüyle dengeli bir görünüm sergileyerek gene yüzde 5 oranında büyüyerek öteki ülkelerden pozitif yönde ayrışması beklenmektedir.

“İşsizlik oranı azalmaya devam etmiştir”

Kuvvetli ekonomik aktivitenin ve dış talebin istihdam oluşturma kapasitesi üstünde pozitif etkileriyle istihdamımız; 2021 yılının ikinci çeyreğinde salgın öncesi seviyelerin üstüne çıkmıştır. 2022 yılının ilk yarısı itibariyle kuvvetli istihdam artışımızın işgücüne katılımdaki artışı aşmasıyla işsizlik oranı da azalmaya devam etmiştir. 2022 yılı genelinde ekonomideki canlılığın sürmesiyle yıl sonu itibarı ile istihdamdaki senelik artışın 1,9 milyona yaklaşarak işsizlik oranının yüzde 10,8’e gerilemesi, 2023 senesinde da bu oranının yüzde 10,4’lere düşmesi hedeflenmektedir.

İhracattaki rekorlar

Uygulamaya koyduğumuz politikalar neticesinde, küresel tutumsal faaliyetin zayıfladığı bir dönemde ihracatımız da yüksek bir performans sergilemiştir. 2021 senesinde hızla artan ihracatımız 225,2 milyar dolarla Orta Vadeli Program hedeflerimizi aşmıştır. Jeopolitik gerilimler ve küresel resesyon beklentilerine karşın 2022 senesinde da ihracatımız zamanı rekorlar kırmaya devam etmektedir.

Yıllıklandırılmış ihracat

Yıllıklandırılmış ihracat eylül ayı itibariyle 252 milyar doları da aşmış, ilk kez iktidarımız döneminde küresel mal ticaretinden ülkemizin almış olduğu hisse yüzde 1’in üstüne çıkmıştır. 2022 yıl genelinde OVP’de belirlediğimiz 255 milyar dolar ihracat hedefimizin ve 2023 yılı için 265 milyar dolarlık ihracat hedefimizin aşılması için yeşil dönüşüm ve dijitalleşme şeklinde küresel ticaretteki yeni gelişmelerle uyumlu olarak çalışmalarımızı proaktif bir halde sürdürmekteyiz.

Gezim sektöründeki gelişmeler

Tüm dünyada salgından oldukça negatif etkilenen gezi gelirleri ise Rusya-Ukrayna savaşının gezim sektörü üstünde oluşturduğu baskıya karşın, hükümetimizin destek ve politikalarının etkisiyle cari dengenin iyileşmesine mühim katkı elde etmiştir. Bacasız endüstri olarak adlandırdığımız ve ekonomimize mühim bir döviz girdisi elde eden gezim sektörünün kuvvetli performansı ile 2022 yılı sonunda inşallah gezi gelirlerimizin 37 milyar dolara ulaşarak salgın öncesi devrin de üstüne çıkmasını bekliyoruz. Böylece, küresel enerji fiyatlarında üstün dereceli seviyelerde artışın negatif etkilediği ithalat ve cari işlemler dengesinde de önümüzdeki dönemde iyileşme bekliyoruz.”

(2023 yılı için ihracat hedefi 265 milyar dolar, ithalat hedefi 345 milyar dolar.)

Enflasyonla savaşım

Oktay, şu şekilde devam etti:

“2022 senesinde yüksek gelişme sağlarken enerji hariç cari fazlamızda da artış kaydetmiş durumdayız. Enerji alanında ithal bağımlılığını azaltmaya yönelik attığımız adımların ve diplomatik girişimlerimizin cari dengeye pozitif yansımalarıyla da inşallah daha da net bir halde görülebilecektir. Enflasyonla mücadelemizi sürdürürken, yaşam pahalılığının yol açmış olduğu zorlukları telafi edecek lüzumlu politikaları da hayata geçiriyoruz.

Bunların yanında, hastaneler, otoyollar, demiryolları, köprüler, tüneller, barajlar, içme suyu ve sulama tesisleri, organize endüstri bölgeleri, AR-GE merkezleri, enerji ve müdafa endüstri projeleri şeklinde sayısız yatırımı, içinde bulunduğumuz bütçe döneminde hayata geçirdik; ve yatırımlarımıza hız kesmeden devam ediyoruz. Bu başarıda maliye politikamızı kuvvetli bir halde kullanıyor olmamız mühim seviyede etkili olmaktadır.

Hazırlanan bütçe teklifi; kalkınma hedeflerimiz, ülkemizin refahını artırma gayretlerimiz ve istikrarımızın dayanağını oluşturmaktadır. Enerjiden tarıma, sanayiden müdafa sektörüne kadar Cumhurbaşkanımızın liderliğinde her alanda somut ve dinamik politikaları, bütçemiz temelinde birer birer uygulamaya geçirmeye devam edeceğiz.

Bütçe açığının gayri safi yurt içi hasılaya oranı ise yüzde 3,5 olarak öngörülmektedir.

Bütçe ödeneklerinin ekonomik sınıflandırmaya bakılırsa dağılımı

2023 Yılı Bütçe ödeneklerinin ekonomik sınıflandırmaya bakılırsa dağılımı ise şöyledir:

• Personel giderleri için toplam 1 trilyon 102,7 milyar lira,

• Mal ve hizmet alım giderleri 318,7 milyar,

• Cari transferler 1 trilyon 682 milyar,

• Ana para giderleri 315,8 milyar,

• Ana para transferleri 37,3 milyar,

• Borç verme giderleri 359,2 milyar,

• Yedek ödenekler 88,2 milyar,

• Faiz giderleri 565,6 milyar lira.

Eğitim harcamaları

2002 yılından beri eğitimi en öncelikli meselemiz olarak gördük ve 7,5 milyar lira olarak devraldığımız Ulusal Eğitim bütçesini 2023 senesinde 435 milyar liraya yükselttik. Öğretmenlik Meslek Kanununu yürürlüğe koyduk, böylece öğretmenlerin kariyer imkânlarını genişlettik.

Öğretmenlerimiz, uzman öğretmen olduklarında maaşlarında 2023 senesinde ortalama 2 bin 250 lira, başöğretmen olduklarında ortalama 4 bin 500 lira artış olacaktır.

Artan üniversite ve talebe sayısıyla beraber üniversitelerimize ayırdığımız deposu da devamlı artırıyoruz. 2002 senesinde 3,1 milyar lira olan yükseköğretim kurumları bütçelerini 43,3 kat artışla 2023 senesinde 134,7 milyar liraya çıkarıyoruz.

Yükseköğretimi de dâhil ettiğimizde eğitim bütçemizi 2023 senesinde 649,8 milyar liraya yükseltiyoruz. Böylece merkezi yönetim bütçesinden yüzde 14,5 ile en büyük oranı eğitime ayırıyoruz.

Sıhhat alanında büyük atılım

Eğitimle beraber hükümetlerimiz döneminde en fazla ehemmiyet verdiğimiz konuların başlangıcında sıhhat gelmektedir. Başta hekimlerimiz olmak suretiyle tüm sıhhat personelimizin durağan(durgun) ek ödemeleri merkezi yönetim bütçesine alındı ve taban ödeme adı altında yeni bir ödeme unsuru getirildi. Hekimlerimizin mali haklarının yanında emekli aylıkları da mühim oranda artırıldı.

Uzman hekimlerimizin emekli aylıklarında 3 bin TL, öteki hekimlerimizin emekli aylıklarında 2 bin 335 TL artış yapılmıştır. Sağlıkta insan gücü sayısı 2002 senesinde 257 bini Sıhhat Bakanlığı bünyesinde olmak suretiyle toplam 379 bin iken, 2022 yılı Eylül ayında 766 bini Sıhhat Bakanlığı bünyesinde olmak suretiyle toplam 1 milyon 347 bine çıkmıştır.

2002 senesinde toplam doktor sayımız 91 bin 949 iken, 2022 yılı Eylül ayında vatanımızda toplam doktor sayısı 184 bin 452’ye terfi etmiştir. Sıhhat mensubu kapasitemiz 2022 ve 2023 yıllarında da hızla artmaya devam edecektir.

Bütçemizde, yurttaşlarımızın sıhhat hizmetlerinden en iyi şekilde yararlanmalarını temin etmek için merkezi yönetim bütçesinden Sıhhat Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına 291,5 milyar lira, Yükseköğretim kurumları sıhhat uygulama ve araştırma merkezlerine 15,5 milyar lira olmak suretiyle toplam 307 milyar lira kaynak ayrılmıştır.

Sıhhat Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları döner sermayeleri ile Toplumsal Güvenlik Kurumundan yapılacak sıhhat harcamaları da dikkate alındığında sıhhat alanına ilişkin ayrılan toplam kaynak 696,8 milyar liraya ulaşmaktadır.

Toplumsal harcamalar için ayrılan bütçe

Toplumsal devlet ilkesiyle ülkemizin haiz olduğu refahı toplumun tüm katmanlarına yaymaya kararlıyız. AK Parti hükümetleri döneminde toplumsal harcamalar için ayırdığımız deposu 161 kattan fazla artırmış olduk. 2023 yılı bütçemizde toplumsal harcamalar için ayırdığımız kaynak miktarını 2002 yılındaki 1,6 milyar seviyesinden 258,4 milyar liraya çıkardık.

Bu meblağ 2023 yılı bütçesinin yüzde 5,8’ine denk gelmektedir.

2023 senesinde;

• Ödeme gücü olmayan yurttaşlarımızın sıhhat primi giderlerini karşılamak amacıyla 52,6 milyar lira,

• 65 yaş üstü yaşlılarımız, bakıma gereksinim duyan engelli yurttaşlarımız ve yakınlarına bağlanan aylıklar kapsamında 31,3 milyar lira,

• Engelli yurttaşlarımızın evde bakımına destek amacıyla 28,2 milyar lira,

• Toplumsal konut finansmanının desteklenmesi amacıyla 10 milyar lira,

• Aile destek programı için 7,5 milyar lira,

•Ekonomik yoksunluk içinde olan evlatlarımızın aileleri yanında yetişmelerine imkân elde eden toplumsal ve ekonomik destek ödemeleri için 5 milyar lira,

• Yoksul ailelere elektrik tüketim desteği kapsamında 4,8 milyar lira,

• Engelli eğitim taşıma giderleri için 2,4 milyar lira,

• Koruyucu aile uygulaması kapsamında ortalama 713 milyon lira kaynak ayırdık.

Karadeniz gazı

Avrupa başta olmak suretiyle, tüm dünya enerji arz güvenliği mevzusunda belirsizlik içinde. Biz ise Türkiye olarak kendi çözüm mekanizmamızı harekete geçirmiş durumdayız. Yerli ve ulusal imkanlarla Karadeniz’de keşfedilen doğalgazı 2023’ün ilk aylarında yurttaşlarımızın evlerinde kullanımına sunacağız. Enerji arz güvenliği çerçevesinde kaynak çeşitliliğine ve kapasite artırımına hususi ehemmiyet veriyoruz.

Rusya Devlet Başkanı Putin, ülkemizin doğalgaz üssü haline gelebileceği yönünde Türk Akım projesine desteğini açıklayarak ülkemizin enerji arzı mevzusunda kilit nokta olabileceğini de işaret etmiştir.

Enerji kullanımında hükümet olarak vatandaşımızın yanındayız.

• Yurttaşlarımızın daha ucuz elektrik ve doğalgaz kullanabilmeleri için doğalgazda yüzde 80 oranında, elektrikte ise birinci kademede yüzde 50 oranında sübvansiyon uygulanmaktadır.

Enerji sübvansiyonlarının 2023 yılı bütçesine yükü 600 milyar lira seviyesindedir.

• Asgari ücretin vergi dışı tutulması neticesinde de 300 milyar lira tutarında vergiden vazgeçilmiştir.

Toplumsal devlet ilkesi gereği cemiyet kesimlerine 2023 yılı bütçemizde sağladığımız refah katkısı ortalama 1 trilyon 200 milyar liraya ulaşmaktadır. Bu meblağ bütçenin ortalama yüzde 27’sine karşılık etmektedir.

Refahı toplumun tüm kesimlerine yayma hedefiyle, daha müreffeh bir cemiyet için milletimizin yanında olmaya devam edeceğiz.

Besin güvenliği ve tarımsal kalkınma, ulusal güvenlik meselesi olarak gördüğümüz ve üstüne bilhassa eğildiğimiz konuların başlangıcında geliyor.

Tarıma destek

2023 senesinde bütçemizden tarıma 142,9 milyar lira kaynak ayırdık.

Bu kapsamda;

• Tarımsal destek programları için 54 milyar lira,

• Ziraat sektörü yatırım ödenekleri için 40,4 milyar lira,

•Tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal KİT’lerin finansmanı ve ihracat destekleri için 48,5 milyar lira kaynak ayırıyoruz.

OECD 2022 yılı Ziraat Politikası İzleme ve Değerlendirme Raporuna bakılırsa ülkemizin tarıma ayırdığı toplam kaynağın GSYH’ye oranı 2021 yılı için yüzde 1,15 olarak belirtilmektedir. OECD ülkeleri averajı ise 0,61 düzeyindedir.

Son iki yıl içinde mühim seviyede artırdığımız gerçek sektör desteklerine 2023 senesinde da devam ederek ‘yatırım, üretim, istihdam ve ihracat’ odağımızla hususi sektörle omuz omuza gelişme stratejimizi sürdürüyoruz.

Gerçek kesim destekleri için bütçemizden 145,4 milyar lira olarak ayırdığımız ödenek bunun göstergesidir.

Bu kapsamda;

• Toplumsal Güvenlik Kurumu işveren prim ödemeleri için 68,1 milyar lira,

• Tarımsal krediler sübvansiyon desteği olarak 21,6 milyar lira,

• Halk Bankası esnaf kredileri sübvansiyon desteği için 11 milyar lira,

• İhracat destekleri kapsamında 10,3 milyar lira,

• Eximbank ana para artırımı için 6,8 milyar lira,

• Endüstri ve Teknoloji Bakanlığımız vasıtasıyla kullandırılmak suretiyle teşvik ödemeleri kapsamında 6 milyar lira kaynak ayırdık.

Müdafa endüstri ve belediye bütçeleri

Müdafa Sanayii Destekleme Fonu için ayrılan kaynak da dâhil edildiğinde müdafa ve güvenlik sektörü için 2023 senesinde 468,7 milyar TL ödenek öngörülmüştür. Büyükşehir ve öteki belediyelerimiz ile il hususi idarelerimize ayırdığımız toplam deposu yüzde 49,1 artırarak 401,1 milyar lira seviyesine yükseltiyoruz. 2002 senesinde bu kaynağın bütçe içindeki oranı yüzde 4 iken bu oran 2023 senesinde yüzde 9 olmuştur.

Mühim oranda ödenek tahsis edilen başlıca bütçe programları ve artış oranları şu şekildedir:

‘Enerji Arz Güvenliği, Verimliliği ve Enerji Piyasası’ programı kapsamında ayırdığımız deposu, bundan önceki yıla bakılırsa yüzde 154,9 artırarak 406 milyar 535 milyon liraya çıkardık.

‘İstihdam’ programı ödeneğini yüzde 63,7 artırarak 100 milyar 403 milyon lira seviyesine yükselttik.

‘Kadının güçlenmesi2 programına ayırdığımız deposu bundan önceki yıla bakılırsa yüzde 53,2 artırarak 2 milyarın üstüne çıkardık.

‘Evlatların Korunması ve Gelişimlerinin Sağlanması’ programına ayırdığımız deposu yüzde 45,4 oranında artırarak 10 milyar 985 milyon lira seviyesine getirdik.

‘Tüketicinin Korunması, Ürün ve Hizmetlerin Güvenliği’ programı ödeneğini ise yüzde 40 oranında artırarak 7 milyar 454 milyon liraya yükselttik.

‘Hukuk ve Hakkaniyet’ programı ödeneğini yüzde 65,1 artırarak 79 milyar 436 milyon lira seviyesine çıkardık.

Çevrenin korunmasına ve sürdürülebilir şekilde yönetilmesini sağlanmasına ehemmiyet veriyoruz. Bu amaçla;

‘Toprak ve Su Kaynaklarının Kullanımı ve Yönetimi’ programı ödeneklerini bundan önceki yıla bakılırsa yüzde 47 oranında artırarak 47 milyar 870 milyon liraya,

‘Sürdürülebilir Çevre ve İklim Değişikliği’ programı ödeneklerini bundan önceki yıla bakılırsa yüzde 112 oranında artırarak 6 milyar 244 milyon liraya,

‘Ormanların ve Tabiatın Korunması’ programı ödeneklerini bundan önceki yıla bakılırsa yüzde 76 artırarak 10 milyar 210 milyon liraya yükselttik.

Yurttaş odaklı bir icraat bütçesi olarak hazırlamış olduğumuz 2023 yılı bütçemizi, ülkemizin kalkınma hedeflerine erişme ve yurttaşlarımızın refahını artırma yönündeki çalışmalarımızın bir halkası olarak yüce Meclisimizin takdirlerine sunacağız.

2023 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.

Gösterdiği vizyon ve liderlik için Sayın Cumhurbaşkanımıza şükranlarımı sunuyorum.

Bütçe teklifinin oluşturulmasına katkıda bulunan başta Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Gömü ve Maliye Bakanlığı olmak suretiyle tüm kamu kurum ve kuruluşlarımıza gönülden teşekkür ediyor, hepinizi bir kez daha sevgi ve muhabbetle selamlıyorum. Kalınca sağlıcakla.”